Άσκηση με την κωδική ονομασία «ΗΦΑΙΣΤΟΣ ΙΙ 2025» για την εκκένωση κτιρίου λόγω σεισμικής δόνησης και πρόκλησης πυρκαγιάς, στην οποία συμμετείχαν ενεργά Άτομα με Αναπηρία (ΑμεΑ), πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2025, στο κτίριο της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) στην Ηλιούπολη Αττικής.

Η δράση διοργανώθηκε από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Δασικών Πυρκαγιών (ΕΚΕΔΑΠ), το οποίο λειτουργεί στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ) του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης, σε συνεργασία με τη ΓΓΠΠ, την ΕΣΑμεΑ και το Ινστιτούτο της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία και Χρόνιες Παθήσεις (ΙΝ-ΕΣΑμεΑ).

Η πρωτοβουλία υλοποιήθηκε στο πλαίσιο σχετικής δράσης του ΕΚΕΔΑΠ, με σκοπό την προώθηση της συμπερίληψης των Ατόμων με Αναπηρία στις διαδικασίες πρόληψης, ετοιμότητας και απόκρισης έναντι καταστροφών, ενισχύοντας παράλληλα την κοινωνική ανθεκτικότητα.

Στόχος της «ΗΦΑΙΣΤΟΣ ΙΙ 2025» ήταν να αναδείξει:

• τη σημασία της πρόληψης και της ετοιμότητας για όλους απέναντι σε επικείμενες καταστροφές,
• την αναγκαιότητα συνδιαμόρφωσης των σχεδίων προστασίας με τη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία,
• τη χρησιμότητα εκπαίδευσης των πρώτων αποκριτών σε τεχνικές διαχείρισης ατόμων με αναπηρία σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές κατηγορίες αναπηρίας,
• την ανάγκη ύπαρξης και εφαρμογής διαδικασιών εκκένωσης που στηρίζονται στις αρχές της προσβασιμότητας και του καθολικού σχεδιασμού,
• καθώς και τη βαρύτητα της εκπόνησης ατομικών σχεδίων εκκένωσης/δράσης για όλους, ως μέτρο ενίσχυσης της προσωπικής και συλλογικής ανθεκτικότητας.

Η δράση παρουσιάστηκε ως πρωτοβουλία της Ελλάδας στην πλατφόρμα των Ηνωμένων Εθνών, στο πλαίσιο της καμπάνιας για τη Διεθνή Ημέρα για τη Μείωση του Κινδύνου Καταστροφών (13 Οκτωβρίου 2025), με σύνθημα: «Fund resilience, not disasters».

Στην υλοποίηση συμμετείχαν στελέχη της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, της ΕΣΑμεΑ, του Ινστιτούτου ΕΣΑμεΑ, του Πυροσβεστικού Σώματος και του Εθνικού Κέντρου Άμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ).

Στον χαιρετισμό που απέστειλε ο Υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας κ. Γιάννης Κεφαλογιάννης ανέφερε, μεταξύ άλλων:

«Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω θερμά για την πρόσκληση να απευθύνω χαιρετισμό στην άσκηση με την κωδική ονομασία «ΗΦΑΙΣΤΟΣ ΙΙ, 2025»,μια πρωτοβουλία που ενώνει το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Δασικών Πυρκαγιών, την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) και το Ινστιτούτο ΕΣΑμεΑ & Χρόνιες Παθήσεις, υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Πρόκειται για μια σημαντική δράση που αναδεικνύει τη σημασία της πρόληψης και της ετοιμότητας απέναντι σε φυσικές καταστροφές, αλλά και τη δύναμη της συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων φορέων για την προστασία της ανθρώπινης ζωής.  Η Πολιτική Προστασία δεν είναι υπόθεση ενός Υπουργείου ή μιας υπηρεσίας· είναι συλλογική ευθύνη. Και κάθε πρωτοβουλία όπως η σημερινή μας υπενθυμίζει ότι η ανθεκτικότητα χτίζεται με συμμετοχή, γνώση και προετοιμασία.

Η «ΗΦΑΙΣΤΟΣ ΙΙ» είναι μια άσκηση ουσίας, όχι επίδειξης. Εφαρμόζει στην πράξη τεχνικές εκκένωσης και ατομικών σχεδίων δράσης, προσομοιώνοντας συνθήκες σεισμού και πυρκαγιάς, με τη συμμετοχή ατόμων με αναπηρία. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, αναδεικνύεται η αναγκαιότητα να σχεδιάζουμε με όλους και για όλους. Δεν μπορεί να υπάρχει αποτελεσματική Πολιτική Προστασία αν τα σχέδια δεν λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες όλων των πολιτών, ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων. Στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας έχουμε θέσει ως σταθερή μας προτεραιότητα την προσβασιμότητα σε κάθε στάδιο σχεδιασμού. Επενδύουμε στην ενίσχυση των δυνατοτήτων αντιμετώπισης, αλλά παράλληλα επιδιώκουμε και μια Πολιτική Προστασία ανθρωποκεντρική και προσανατολισμένη στην πρόληψη, που ενισχύει τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών. Θέλουμε κάθε πολίτης να αισθάνεται ότι έχει ρόλο και ευθύνη, ότι γνωρίζει τι πρέπει να κάνει σε μια κατάσταση κρίσης και ότι μπορεί να προστατεύσει τον εαυτό του και τους γύρω του.

Η άσκηση αυτή υπογραμμίζει επίσης τη σημασία των ατομικών σχεδίων εκκένωσης και δράσης. Κάθε πολίτης, κάθε οικογένεια, κάθε κοινότητα πρέπει να γνωρίζει τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει, γιατί η σωστή προετοιμασία σώζει ζωές. Όπως λέμε συχνά, η Πολιτική Προστασία ξεκινά από το σπίτι, από την ενημέρωση και την πρόληψη. Η Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, έχει κάνει μεγάλα βήματα για να γίνει πρότυπο ανθεκτικότητας στην Ευρώπη. Μέσα από τη ριζική αναδιοργάνωση του συστήματος Πολιτικής Προστασίας, την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού και του εξοπλισμού, την ενεργό συμμετοχή στον ευρωπαϊκό μηχανισμό rescEU και την προώθηση διυπουργικών πολιτικών πρόληψης, χτίζουμε ένα σύγχρονο, ολοκληρωμένο πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων. Όπως έχω τονίσει πολλές φορές, η ανθεκτικότητα δεν είναι θεωρητική έννοια· είναι ζήτημα πολιτικής βούλησης και προτεραιοτήτων. Η στρατηγική μας είναι ξεκάθαρη :να περάσουμε από τη λογική της αποκατάστασης και να εμπεδώσουμε τη λογική της πρόληψης. Γιατί η πραγματική ασφάλεια μιας χώρας δεν μετριέται μόνο στα μέσα που διαθέτει, αλλά στο πόσο έτοιμη είναι να τα αξιοποιήσει έγκαιρα και μεθοδικά.

Ευχαριστώντας ξανά τους διοργανωτές θέλω να επισημάνω ξανά ότι επενδύουμε στη γνώση, στη συνεργασία και στη συμμετοχή, γιατί μόνο έτσι μπορούμε να διασφαλίσουμε ένα μέλλον ασφαλέστερο δίκαιο για όλους.»